Από τα χάλκινα..στη βουβουζέλα

Ενα χωριό μόλις 2.000 κατοίκων γέμισε τις προηγούμενες δέκα ημέρες με τουλάχιστον 700.000 ανθρώπους. Η Γκούτσα, το γραφικό χωριό που είναι σφηνωμένο ανάμεσα στα όρη του Ντραγκάτσεβο στην κεντροδυτική Σερβία, γιόρτασε φέτος τα 50 χρόνια από τον πρώτο διαγωνισμό ανάμεσα σε μπάντες με πνευστά μουσικά όργανα, τα γνωστά μας «χάλκινα». Το 1961, ο Νίκολα Στόζιτς, που είχε την ιδέα του φεστιβάλ, ούτε που φανταζόταν ότι η φήμη της διοργάνωσης θα ξεπερνούσε τα όρια της Σερβίας και των Βαλκανίων και θα μετατρεπόταν στην πιο μεγάλη εμποροπανήγυρη της χώρας. Φέτος, για πρώτη φορά συμμετείχαν στο διαγωνισμό μπάντες όχι μόνο από τη Σερβία αλλά και από το εξωτερικό. Οι διαγωνιζόμενες μπάντες ξεπέρασαν τις εκατό, όμως δεν υπήρχε καμία ελληνική συμμετοχή. Το βραβείο του καλύτερου τρομπετίστα και το βραβείο κοινού έλαβε ο Ντέγιαν Πέτροβιτς από ένα χωριό κοντά στο Ούζιτσε και η μπάντα του έλαβε το βραβείο καλύτερης μπάντας.
Το τελευταίο διήμερο, δηλαδή το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, επικρατούσε πανδαιμόνιο στο χωριό. Ουρές αυτοκινήτων σχηματίστηκαν στην είσοδό του, όπου δεσπόζει το άγαλμα του Ντέσιμιρ Πέρισιτς, του νικητή στον πρώτο διαγωνισμό το 1961 στην τρομπέτα. Περιμέναμε να δούμε στους δρόμους βιρτουόζους μουσικούς και τρομπέτες, τούμπες, τρομπόνια, άλτο, βαρύτονα, τενόρο σαξόφωνα και τα νταούλια να δίνουν το ρυθμό. Ομως, δεν επρόκειτο για έναν υπαίθριο διαγωνισμό, αλλά για μια καλά οργανωμένη εκδήλωση. Το βράδυ, οι μπάντες και μουσικά σχήματα εκτός διαγωνισμού έπαιζαν στο γήπεδο του χωριού, που ήταν γεμάτο κόσμο.
Σε όλα τα κεντρικά δρομάκια του χωριού οι μικροπωλητές είχαν στήσει την πραμάτεια τους. Από διάφορα αναμνηστικά, όπως αντίγραφα της τρομπέτας-συμβόλου του φεστιβάλ, μέχρι μπλούζες με τον Ράτκο Μλάντιτς, τον πρώην αρχηγό των σερβοβοσνιακών στρατευμάτων που καταζητείται για εγκλήματα πολέμου μπορούσε να βρει κανείς. Σερβικές σημαίες κυμάτιζαν παντού, μεθυσμένοι προσπαθούσαν να σκαρφαλώσουν στο άγαλμα του ανώνυμου τρομπετίστα στο κέντρο του χωριού, η μπίρα έρρεε άφθονη και νεαρές κοπέλες προσέφεραν σφηνάκια με ρακή και βότκα αντί ενός ευρώ, ενώ στις υπαίθριες ταβέρνες ψήνονταν αρνιά και γουρούνια. Μέσα στο πανδαιμόνιο, ο πιο έντονος και διαπεραστικός ήχος ήταν εκείνος της... βουβουζέλας. Το πλαστικό πνευστό που έγινε διεθνώς γνωστό μετά το Μουντιάλ στη Νότια Αφρική έγινε ανάρπαστο μεταξύ των νεαρών, κυρίως Σέρβων, που προκαλούσαν μια ενοχλητική παραφωνία, φυσώντας το, στο φεστιβάλ. Η άλλη μεγάλη παραφωνία ήταν η μουσική dance στο ρυθμό των χάλκινων που ακουγόταν από τα υπαίθρια μπαρ. Οι λίγες μπάντες που έπαιζαν χάλκινα περιορίζονταν σε τρεις τέσσερις ταβέρνες και έπαιζαν αντί πληρωμής. Το πρωί, η εικόνα δεν ήταν πολύ διαφορετική από εκείνη της νύχτας. Οι διαγωνιζόμενες μπάντες έπαιζαν στο κτίριο του φεστιβάλ και όχι στο γήπεδο και πλαισιώνονταν από νέους και νέες με παραδοσιακές ενδυμασίες που χόρευαν στους ρυθμούς τους. Η μπίρα συνέχιζε να ρέει και πολλοί ήταν οι μεθυσμένοι στους δρόμους.
Οσοι δεν προλάβουν να εξασφαλίσουν εγκαίρως κατάλυμα, πρέπει να καταβάλουν ένα ποσό για να στήσουν σκηνή ή να σταθμεύσουν τα αυτοκίνητά τους στους γύρω λόφους και στα χωράφια ή σε ακαλλιέργητα σημεία δίπλα στα σπίτια των κατοίκων του χωριού. Κάποιοι επιτήδειοι χρεώνουν μέχρι και δέκα ευρώ για μια θέση στάθμευσης αυτοκινήτου και για τοποθέτηση σκηνής, αρκετά μακριά, μάλιστα, από το χωριό.
Πάντως το φεστιβάλ των χάλκινων έχασε το παραδοσιακό χρώμα του και παραδόθηκε στις νόρμες του μαζικού τουρισμού με αποτέλεσμα να έχει μετατραπεί στη μεγαλύτερη λαϊκή εμποροπανήγυρη της Σερβίας. Ομως, η φιλότιμη προσπάθεια κάθε μπάντας και των διοργανωτών αντιστέκονται στο «βομβαρδισμό» από τους μικροπωλητές, τα μπαρ και τις βουβουζέλες. Κανείς δε φεύγει από την Γκούτσα με την εντύπωση ότι έχασε χρόνο. Η εμπειρία είναι αξέχαστη και οι μουσικοί είναι σε θέση να σκορπίσουν το γλέντι με τη μουσική τους, που αντιπροσωπεύει επάξια τη μουσική παράδοση της Σερβίας. Τον επόμενο χρόνο, το φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί στις 10-14 Αυγούστου.
Του Δημήτρη Ουζουνίδη
Από:agelioforos.gr