Ιστορικό περιεχόμενο

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΦΩΚΑΙΑΣ

Παμφωκαϊκός Σύλλογος "Πρωτεύς" -  Απο τη Δραπετσώνα στην Ανάβυσσο
Η μεγάλη καταστροφή του 1922 "σκόρπισε" τους κατοίκους της Παλαιάς Φώκαιας Μικράς Ασίας σε όλη την έκταση της μητροπολιτικής Ελλάδας. Ωστόσο ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των Φωκιανών προσφύγων εγκαταστάθηκε πρόχειρα στην περιοχή της Δραπετσώνας.
Η πρώτη προσπάθεια των Φωκιανών προσφύγων της Δραπετσώνας για τη δημιουργία μιας οργανωμένης ομάδας μέσω της οποίας θα διεκδικούσαν και θα εξασφάλιζαν μια καλύτερη τύχη στη νέα πατρίδα ήταν ο Παμφωκαϊκός Σύλλογος "Πρωτεύς".
Από το τέλος του 1922, οι υπεύθυνοι των αλυκών που λειτουρούσαν στην περιοχή της Αναβύσσου, προσέλαβαν ως αρχιτεχνίτη τον Φωκιανό πρόσφυγα Χρήστο Καραπιπέρη, που είχε πετυχημένα εργασθεί και την περίοδο 1914-1919 σε αλυκές στη Χαλκίδα. Ο Χρήστος Καραπιπέρης είναι ο πρώτος μικρασιάτης πρόσφυγας που εγκαθίσταται οικογενεια­κώς στην Ανάβυσσο.Η πρόσληψη του Καραπιπέρη στις αλυκές τις Αναβύσσου, έγινε η αιτία να ακολουθήσουν το 1923 περίπου 20 με 30 Φωκιανοί από τον συνοικισμό της Δραπετσώνας, όλοι εργάτες των αλυκών της Παλαιάς Φώκαιας της Μικράς Ασίας, που τον βοήθησαν να εκσυγχρονίσει και να αναπτύξει τις αλυκές.

Το γεγονός αυτό, μετά και την έγκριση της περιοχής από επιτροπή του Παμφωκαϊκού συλλόγου ο "Πρωτεύς", που λειτουργεί ως εκείνη τη στιγμή ανεπίσημα στη περιοχή της Δραπετσώνας, συνδέει τη μοίρα των Φωκιανών στην Ελλάδα με τη γή της Αναβύσσου.

Οι πρώτες οικογένειες Φωκιανών εφοδιασμένες με σκηνές που τους παραχωρήθηκανί από το Υπουργείο Πρόνοιας και Περίθαλψης, αναχώρησαν με το καΐκι του Φωκιανού Γιώργου Θεωδοράκογλου από το Πασαλιμάνι του Πειραιά και τον Ιούλιο του 1924 αντίκρισαν για πρώτη φορά τη περιοχή της Αναβύσσου.
Τον Νοέμβριο του 1924 εγκρίνεται και τυπικά το καταστατικό του Παμφωκαϊκού συλλόγου ο "Πρωτεύς" με πρώτο πρόεδρο τον Φωκιανό στρατιωτικό γιατρό Βασί­λειο Τζούρο. Σκοπός του συλλόγου είναι "η ηθική και υλική υποστήριξις πάντων των εκ Παλαιάς Φώκαιας και Περιχώρων καταγόμενων, η συνεννόησις και η επικοινωνία πάντων των απανταχού ευρισκομένων Φωκαέων, η επιδιώξις εκ παραλλήλου με την υφισταμένην κεντρικήν Επιτροπήν της λύσεως πάντων της προσφυγικής φύσεως ζη­τημάτων, η περισυλλογή της τέως κοινοτικής περιουσίας όποθεν δήποτε δια της βοηθείας των αρμοδίων και άλλων καταλλήλων μέτρων εντός των ορίων του νόμου, ανοικοδόμησις ευαγών ιδρυμάτων και μόρφωσις νέων διαπρεπόντων εν τοις γράμμασι".

Προσφυγική Ομάδα - Σ.Α.Α.Κ. Παλαιάς Φώκαιας: Οι πρόδρομοι της Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας

Στις 18 Οκτωβρίου του 1925, «συμφώνως προς τας διατάξεις τον άρθρον 3 τον Ν.Δ. της 6 Ιονλίον 1923 περί αγροτικής εγκατάστασης των προσφύγων» ιδρύεται η Προσφυγική Ομάδα Παλαιάς Φώκαιας που περιλαμβάνει αρχικά 49 μέλη και βάση του νόμου ενέχει θέση συνεταιρισμού.

Πρώτος πρόεδρος της Προσφυγικής Ομάδος για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 1926 έως 2 Φεβρουαρίου 1929, αναφέρεται ο Δημήτριος Βασιλείδης, για να ακολουθή­σει την περίοδο από 8 Φεβρουαρίου 1929 έως 31 Οκτωβρίου 1929 ο Βασίλειος Τζούρος και για την περίοδο 1 Νοεμβρίου 1929 έως 23 Νοεμβρίου 1930 ο Σωτήριος Φραντζέσκος.

Η "Προσφυγική Ομάδα Π. Φώκαιας", η πρώτη αυτή οργανωμένη ομάδα των Φω­κιανών στη Ανάβυσσο, που εξελίσσεται μετά από λίγα χρόνια (1932) σε Συνεταιρισμό Αποκαταστάσεως Ακτημόνων Καλλιεργητών (Σ.Α.Α.Κ) Παλαιάς Φώκαιας, α­ποτελεί την πρώτη διοικητική έκφραση των Φωκιανών, που αναλαμβάνει το βάρος της αντιμετώπισης όλων εκείνων των ζητημάτων που απορρέουν από τα προβλήματα της εγκατάστασης και αποκατάστασης, οργανώνει τις απαραίτητες εργασίες για την λειτουργία και τη διοίκηση του νέου χωριού, διαμορφώνει ουσιαστικά το περιβάλλον μέσα στο οποίο οι Φωκιανοί θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν τη ζωή, με το τρό­πο που τους είχε διδάξει η θέση που κατείχαν, στο τόπο που αναγκάστηκαν να εγκα­ταλείψουν, να αποκαταστήσουν αυτό που συνιστούσε την κοινωνική και οικογενεια­κή τους ζωή.

Η σπουδαιότητα της ύπαρξης και της λειτουργίας του Σ.Α.Α.Κ., είναι συνακόλου­θη του εύρους των δραστηριοτήτων του και της μοναδικής χρονικής συγκυρίας της συγκρότησης του. Αποφάσεις όπως η διεκπεραίωση της διανομής των οικοπέδων στους δικαιούχους πρόσφυγες, η αξιοποίηση της κοινοτικής περιουσίας, η πρόσληψη και πληρωμή κοινοτικών υπαλλήλων, η παροχή δανείων και βοηθημάτων στους άπο­ρους, η κατασκευή δρόμων, η ανέγερση σχολείου και εκκλησίας, ο σχεδιασμός για την προσφορά προσωπικής εργασίας από τους πρόσφυγες, η πολιτική στις σχέσεις με τους ντόπιους, τον καθιστούν αναμφίβολα ως κυρίαρχο φορέα υλοποίησης της α­ποκατάστασης των Φωκιανών και έναν από τους βασικότερους διαμορφωτές των χα­ρακτηριστικών της προσφυγικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που τον ακολούθησε -ό­πως ήταν φυσικό- και στις ανθρώπινες και φυσιολογικές αδυναμίες του.

Ενας αθόρυβος προσωπικός αγώνας και "η αίσθηση της απώλειας που βιώσανε" οδηγεί τους Φωκιανούς, που αφήνουν τη σκηνή για ένα πλίνθινο σπίτι, που α­ποκτούν τον δικό τους κομμάτι γή και πασχίζουν να κάνουν να καρπίσει, που χτίζουν την εκκλησία και το σχολείο τους, που ανοίγουν δρόμους, που φέρνουν το νερό, που προσπαθούν να "επιστρέψουν" με αυτό το τρόπο, σε μια κοινωνία και ένα τόπο που δε φεύγει ούτε στιγμή απ' το μυαλό τους.

Η ίδρυση της Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας

Στις 12 Ιουνίου του 1947 δημοσιεύεται στην εφημερίδα της Κυβερνήσεων του ελληνικού κράτους, η απόφαση για την ίδρυση της Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας και την απόσπαση του προσφυγικού οικισμού Παλαιάς Φώκαιας από το  Δήμο Καλυβίων στον οποίο ανήκε διοικητικά έως τότε.
Η απόφαση αυτή της κυβέρνησης ήταν η δικαίωση και η ανταμοιβή του αγώνα που έκαναν οι Φωκιανοί από την πρώτη κιόλας μέρα που αντίκρυσαν τη γη της Αναβύσσου.
Πρώτος Πρόεδρος της Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας ορίστηκε ο Γεώργιος Μαλτέζος με Κοινοτικούς Συμβούλους τους Αθανάσιο Παπουτσή, Κωνσταντίνο Δαλάκα, Ιωάννη Καλαϊτζόγλου και Βάιο Μύρηκνα.
Για πρώτη φορά οι Φωκιανοί ψήφισαν στις κοινοτικές εκλογές του 1951 όπου ο Αρίστος Αρίστου αναδείχτηκε ο πρώτος εκλεγμένος Πρόεδρος της Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας.

Σημερινός Πρόεδρος της Κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας είναι ο κ. Μανώλης Θ. Τσαλικίδης